Maraton
Maratony – zbiór najważniejszych informacji dla kibiców
Maraton to bieg uliczny odbywający się na królewskim dystansie wynoszącym 42,195 metrów. To najdłuższy bieg znajdujący się w programie Letnich Igrzysk Olimpijskich oraz lekkoatletycznych Mistrzostw Świata. Najpopularniejsze maratony uliczne rozgrywane w największych miastach świata przyciągają ogromne zainteresowanie – bierze w nich udział nawet kilkadziesiąt tysięcy biegaczy! Na blogu LV BET znajdziesz kompendium wiedzy na temat biegów maratońskich.
Kilka słów o historii maratonu
Na wstępie warto przytoczyć historię, od której pochodzi nazwa, a także dystans biegu maratońskiego. Maraton to miejscowość w Grecji. W 490 r. p.n.e. odbyła się tu wielka bitwa, w której Grecy zwyciężyli Persów. Pozostali żołnierze perskiej armii zaokrętowali się i odpłynęli w kierunku niestrzeżonych Aten. Greccy wojownicy czym prędzej udali się do miasta, przybywając na miejsce w ostatniej chwili. Niepotwierdzona jest natomiast historia posłańca Filippidesa, który miało jako pierwszy dotrzeć do miasta, aby poinformować o zwycięstwie i ostrzec przed nadpływającym okrętami perskimi. Bieg miał być dla niego tak wyczerpujący, że zmarł zaraz po przekazaniu wiadomości.
Przyjmuje się, że greccy wojownicy biegnący od Maratonu do Aten przebiegli ok. 37-38 km. Podczas starożytnych igrzysk olimpijskich zdecydowano się jednak zaokrąglić dystans do pełnych 40 km. Dystans ten utrzymał się w trakcie pierwszych nowożytnych edycji Olimpiady – w 1896 roku w Atenach, w 1900 roku w Paryżu oraz w 1904 roku w Saint Louis. Dopiero na Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Londynie w roku 1908 ustanowiono oficjalny dystans maratonu, który utrzymał się do dziś. Królewski dystans wynosi 42 kilometry i 195 metrów.
Najbardziej prestiżowe maratony na świecie
Maraton to bieg uliczny, w którym startować mogą nie tylko profesjonalni biegacze. W najbardziej prestiżowych maratonach ulicznych na świecie (Berlin, Londyn, Nowy Jork, Wiedeń, Boston) bierze udział nawet kilkadziesiąt tysięcy biegaczy (Rekord wynosi ok. 41 tys. uczestników w maratonie w Berlinie). Na trasie rywalizują zarówno najlepsi maratończycy z całego świata, jak również amatorzy, którzy chcą spróbować się na królewskim dystansie. Bardziej ekskluzywny charakter mają natomiast maratony znajdujące się w programie Igrzysk Olimpijskich oraz lekkoatletycznych Mistrzostw Świata. W tych zawodach mogą startować wyłącznie profesjonalni zawodnicy spełniający określone wymagania i poddawani próbom antydopingowym. Teoretycznie jednak, każda osoba, która osiągnie minimum kwalifikacyjne do Igrzysk w oficjalnych zawodach może ubiegać w się w swoim krajowym komitecie olimpijskim o prawo występu na igrzyskach.
Maraton na Letnich Igrzyskach Olimpijskich
Maraton to królewski dystans, który znalazł się w programie pierwszych nowożytnych Igrzysk Olimpijskich w 1896 roku w Atenach. Warto jednak zauważyć, że w pierwszych trzech edycjach nowożytnych Olimpiady dystans maratonu początkowo wynosił 40 km. Dopiero od 1908 roku i Igrzysk Olimpijskich w Londynie dystans wynosi 42,195 metrów. W wieloletniej historii biegów maratońskich na Igrzyskach Olimpijskich możemy wskazać jedynie jedenastu multimedalistów. Dwa złote medale mają w swoim dorobku jedynie: Abebe Bikila, Waldemar Cierpinski oraz Eliud Kipchoge. Zgodnie z tradycją, maraton mężczyzn kończy każde igrzyska olimpijskie. Przez wiele lat konkurencja ta była zarezerwowana wyłącznie dla biegaczy płci męskiej. Dopiero na Olimpiadzie w 1984 roku w Los Angeles maraton znalazł się także w programie konkurencji dla pań. Także na Igrzyskach Olimpijskich maraton jest biegiem ulicznym, ale jego meta jest umiejscowiona na stadionie lekkoatletycznym.
Maraton na lekkoatletycznych mistrzostwach świata
Maraton jest najdłuższym oficjalnym biegiem w programie Lekkoatletycznych Mistrzostw Świata rozgrywanych od 1983 roku. Od wielu lat rywalizacja w biegu maratońskim jest zdominowana przez reprezentantów z Kenii, Ugandy oraz Etiopii. Duże sukcesy odnosiła również Hiszpania. W gronie dziewięciu multimedalistów mieści się Abel Anton (dwa złote medale) oraz Martin Fiz (złoto i srebro). Złoty medal lekkoatletycznych mistrzostw świata w biegu maratońskim wywalczyła w 1991 roku polska biegaczka Wanda Panfil. Jest to jedyny w historii polski medal w tej konkurencji.
Które kraje są najbardziej utytułowane w maratonach?
Od wielu lat w maratonach dominują zawodnicy pochodzący z krajów afrykańskich, a konkretniej, z Kenii, Etiopii oraz Ugandy. Najszybszym człowiekiem na długim dystansie jest Kenijczyk, Eliud Kipchoge, do którego należy obecny rekord świata. Dlaczego to właśnie te kraje dominują w maratonach? Istnieją ku temu trzy powody. Pierwszy z nich to uwarunkowania genetyczne. Czarnoskórzy ludzie dysponują ścięgnem Achillesa dłuższym o ok. 10 cm w porównaniu z ludźmi białoskórymi. Działa ono jak sprężyna, pozwalając na szybszy bieg przy jednoczesnym mniejszym ubytku energii. Dodatkowo, ludzie pochodzący z terenów Etiopii i Ugandy mają wyjątkowo lekki kościec – jego waga jest zbliżona do kości pneumatycznych typowych dla ptactwa.
To wciąż nie wszystko. W przypadku Kenii i Etiopii kluczowym czynnikiem jest ukształtowanie terenu w tych dwóch krajach. Są one położone na wysokości w przedziale 2000 – 3000 m n.p.m. Dużo niższe stężenie tlenu na tych wysokościach sprawia, że ludzie mieszkający i trenujący w tych krajach znacznie lepiej pozyskują tlen i rozprowadzają go po swoim organizmie. W rezultacie, gdy przychodzi do biegów organizowanych na dużo niższych wysokościach, zawodnicy z Kenii i Etiopii nie mają sobie równych w kontekście wydolności tlenowej. Warto odnotować, że wielu biegaczy i biegaczek z tych krajów w celach zarobkowych zmienia obywatelstwo. Prestiżowe maratony w największych miastach na świecie oferują najlepszym zawodnikom nagrody finansowe, a ponadto, najlepsi maratończycy mogą liczyć na wsparcie także w ramach różnorodnych umów sponsorskich.
Jaki jest oficjalny rekord świata w biegu maratońskim?
Oficjalny rekord świata został ustanowiony 25 września 2022 roku w maratonie berlińskim, a dokonał tego kenijski biegacz, Eliud Kipchoge. Przebiegł on królewski dystans w czasie 2 godzin, minuty i dziewięciu sekund. Rekord Polski z 2012 roku należy do Henryka Szosta i wynosi 2:07:39. W przypadku pań, rekord świata należy do Kenijki, Brigid Kosgei, która 13 października 2019 pokonała trasę w Chicago w czasie 2:14:04. W ramach ciekawostki warto tu przytoczyć także najszybszy półmaraton – ugandyjski biegacz Jacob Kiplimo w 2021 roku pokonał dystans 21 km w czasie 57:31.
W 2019 roku Eliud Kipchoge pokonał maraton w czasie poniżej 2 godzin (1:59:40). Dokonał tego w ramach programu INEOS 1:59 Challange wspieranego przez Red Bull. Nie jest to jednak oficjalny rekord, ponieważ Kipchoge mógł liczyć na idealne warunki – tempo dyktowało mu 41 pacemakerów zmieniających się co kilometr. Dodatkowo, obok Kipchoge jechał samochód, z którego na bieżąco dyktowano międzyczasy, dzięki czemu Kenijczyk mógł skupić się wyłącznie na bieganiu. Mimo to, jest to wyjątkowy i jedyny w swoim rodzaju wyczyn przebiegnięcia maratonu poniżej 2 godzin.
Inne prestiżowe biegi związane z maratonem
Trasa maratonu jest ogromnym wyzwaniem dla każdego sportowca. Dla wielu osób pierwszym i niezwykle ważnym krokiem jest półmaraton organizowany na dystansie 21 km (i 98 metrów). Start w takich zawodach pozwala poczuć klimat rywalizacji, natknąć się na czołowych zawodników, a także przetestować swoje możliwości. Maratony to specyficzne zawody, w których numer startowy może uzyskać każda osoba, która wpłaci opłatę startową. Najbardziej prestiżowe maratony na świecie są rozgrywane takich miastach, jak: Londyn, Boston, Nowy Jork, Berlin, Chicago, Lizbona. W Polsce największym zainteresowaniem cieszą się maratony w Warszawie, Poznaniu, Krakowie, Wrocławiu.
Maratony są najdłuższymi biegami w programie Letnich Igrzysk Olimpijskich oraz Lekkoatletycznych Mistrzostw Świata, ale do dyspozycji najbardziej wytrwałych biegaczy pozostają jeszcze ultramaratony. Są one organizowane na dystansach nawet kilkuset kilometrów. Szczególnie wrażenie robią ultramaratony górskie (w Polsce wyjątkowo popularny jest Bieg Rzeźnika). Omawiając najbardziej wymagające maratony nie sposób przejść obojętnie obok zawodów triathlonowych Ironman. Uczestnicy takich zawodów muszą przepłynąć 3,8 km na otwartym akwenie wodnym, przejechać 180 km na rowerze, a na koniec przebiec jeszcze maraton.
Największe sukcesy polskich maratończyków
Najwybitniejszą polską przedstawicielką w gronie maratończyków jest Wanda Panfil. W latach 1989 – 1990 mogła się ona pochwalić trzecim czasem na światowych tabelach rocznych. W 1991 roku uzyskała najlepszy czas, a ponadto zdobyła zloty medal lekkoatletycznych mistrzostw świata. Jest to jedyny polski medal w maratonie, biorąc pod uwagę zarówno MŚ, jak i Igrzyska Olimpijskie. Biorąc pod uwagę osiągnięcia na Igrzyskach, największym sukcesem może się pochwalić Jan Huruk, który w 1992 roku z czasem 2:14:32 zajął siódme miejsce. Do brązowego medalu zabrakło zaledwie 28 sekund. Multimedalistą olimpijskim w biegu maratońskim jest Waldemar Cierpinski, zdobywca dwóch złotych medali. Cierpinski urodził się we Wschodnich Niemczech i reprezentował NRD, ale warto tu odnotować, że jego rodzice pochodzili z Polski.
Typowanie biegów maratońskich w LV BET
Najbardziej prestiżowe maratony rozgrywany na całym świecie są dostępne w ofercie legalnych bukmacherów, dzięki czemu fani mogą wytypować medalistów. Z pozoru wydaje się to bardzo trudne, biorąc pod uwagę to, jak wielu uczestników bierze udział w zawodach. W praktyce z pomocą przychodzą jednak ogólnodostępne roczne tabele światowe z najlepszymi wynikami, które pozwalają sprawdzić, którzy zawodnicy i zawodniczki w danym roku osiągają najlepsze czasy. Typowanie maratonu w dużej mierze ogranicza się do zakładów na zwycięzcę biegu, choć czasem można także wytypować całe podium oraz to, czy w biegu padnie rekord świata.
Zakłady bukmacherskie na maratony w LV BET
Na blogu LVBET.pl dostępne są aktualne informacje na temat najbardziej prestiżowych maratonów, wyniki, jak również ciekawostki na temat królewskiego dystansu. Na naszym blogu możesz również znaleźć informacje na temat obstawiania zakładów bukmacherskich na biegi maratońskie. To najlepsze źródło wiedzy dla wszystkich osób, które same biegają i interesują się osiągnięciami zawodowych biegaczy, a ponadto chcą obstawiać zakłady na prestiżowe maratony. Na naszym blogu poznasz najbardziej popularne maratony na świecie i zapoznasz się z sylwetkami najlepszych biegaczy i biegaczek, które w danym roku mogą rywalizować o najwyższe cele. Jak widać, bieganie jest możliwe do obstawiania!
